Tài xế cần biết: Có thể ra tòa bằng cách gửi thư chống ticket

PHẠM ĐÌNH

Người ta ước lượng có khoảng 115,000 tài xế bị lãnh ticket mỗi ngày trên toàn quốc Hoa Kỳ. Gần như không thể tưởng tượng được! Để có một ý niệm rõ hơn, xin qui thành tiền như sau: Hơn bù kém, đổ đồng mỗi ticket $150.00, thì trong một ngày ngân sách nhà nước thâu vào $17,250,000 (hơn 17 triệu đô!). Trong một năm 365 ngày, tổng số tiền thâu vào cho két bạc nhà nước các cấp là $6,296,250,000 (gần 6 tỷ 300 triệu đô!)

Thật khó mà tưởng tượng nổi cái “kỹ nghệ” ghi giấy phạt lại béo bở đến như vậy. Có nhà kinh tế đề nghị nên xếp cái kỹ nghệ này vào danh sách Fortunes 500, tức là những cơ sở kinh doanh lớn hàng đầu tại Hoa Kỳ.

Thế nên, việc các ông bà cớm phục kích ở góc đường, ẩn một nơi kín đáo để rình “chộp” và ghi giấy phạt cho những người lái xe vô ý là một chuyện không phải không đáng làm! Hoặc, đôi khi mình nghe nói họ có chỉ tiêu mỗi tháng phải ghi được bao nhiêu giấy phạt dường như không phải là chuyện diễu, nói cho vui… nhất là khi ngân sách cơ quan đang thiếu trước hụt sau.

Về phần chúng ta, làm gì để bảo vệ cái túi tiền còm cõi của mình? Lái xe cẩn thận hơn? Nhiều người bảo rằng mình cứ tuân thủ đúng luật giao thông thì ai làm gì được! Đúng vậy! Nhưng dù cẩn thận cách mấy cũng có lúc vô ý và bị chộp, chưa kể tới những lúc bị …. phạt oan. Chính vì thế, trong rất nhiều trường hợp, chúng ta nên ra tòa để khiếu nại. Đây không phải là ý kiến của giới luật sư, những người sống nhờ vào dịch vụ bào chữa tại tòa án! Xin đan cử một người từ tầng lớp bình dân: Ông Geo McCalip. Ông này 100% là dân đen (không nhất thiết là da đen), nhưng rất bất mãn về cái chỉ tiêu giấy phạt của sở cảnh sát. Thậm chí, ông đã bỏ tiền túi thiết lập một trang Web www.helpigotaticket.com để phổ biến tin tức miễn phí về cách làm sao để “chống” giấy phạt. McCalip không cổ võ thói lái xe bạt mạng, liều lĩnh đưa đến tai nạn giao thông, nhưng ông tin rằng phần lớn giấy phạt được ghi ra vì động lực… tiền bạc, hơn là vì lý do an toàn đường phố. Theo ông thì cảnh sát rất phóng tay khi ghi giấy phạt, vì họ biết rằng, đa số ‘nạn nhân’ sẽ ngoan ngoãn móc hầu bao. Ở đâu cũng vậy, không ai muốn phiền nhiễu với tòa án. Ông bà mình đã nói “Vô phúc đáo tụng đình” mà! Trong khi đó, về phía nhân viên công lực, ghi một cái giấy phạt thì họ chỉ được từ lợi tới … lợi. Nếu con mồi chịu phép thì cơ quan có tiền, và biết đâu nhân viên cảnh sát ghi nhiều giấy phạt lại được khen thưởng. Nếu nạn nhân không ngoan ngoãn nạp mạng mà lại ra tòa để khiếu nại và … thắng kiện, thì ông bà cảnh sát ghi cái giấy phạt vô duyên đó cũng chẳng mất mát gì! 

Vì thế nhiều đoàn thể công dân chủ trương rằng, cần tranh đấu để loại trừ ý niệm “lợi nhuận” ra khỏi cái công tác lẽ ra phải thực thi vì đạo đức chức nghiệp này. Nếu có nhiều người lên tiếng tại tòa án để chống phạt, và chính phủ không còn kiếm ra tiền mỗi khi một viên cảnh sát quệt bút trên giấy nữa, thì khi đó số ticket phát ra chắc chắn sẽ sụt hẳn. Và nếu có một đạo luật phê bình những viên cảnh sát ghi giấy phạt bị chống và bị vô hiệu hóa thì chắc chắn ngành công lực sẽ làm vịệc thận trọng hơn khi truy tố công dân của mình. Tòa án gạt được nhiều vụ làm khổ dân không đáng thì ngân sách ngành tư pháp cũng đỡ hao hụt.

Thế nhưng đó là chuyện “nếu…”, một cái “nếu” không biết bao giờ mới xảy ra. Còn bây giờ thì ticket đã cầm trong tay, mà mình lại có nhiều cái kẹt. Chẳng hạn: Không đủ tiêu chuẩn đi học lớp xóa ticket, không đủ tiền đóng phạt, hoặc mình cảm thấy quá oan ức, còn tay cớm quá khó và hống hách… Nên nhất quyết chống phạt (fight the ticket).

Đến đây cần phải minh định một điều, Phạm Đình luôn luôn trân trọng sự hiện diện của lực lượng cảnh sát và sứ mạng bảo vệ trị an của họ. Sự khiếu nại được nêu ra trước hết là quyền hạn của một người dân Mỹ, sau nữa không thể phủ nhận có nhiều trường hợp lạm quyền hoặc quá tay, gây phản tác dụng trong xã hội.

Có rất nhiều người cho rằng, chọn con đường khiếu nại tức là đương nhiên từ bỏ quyền xin đi học lớp xóa ticket. Không hẳn là như vậy. Nếu có đủ tiêu chuẩn đó, thì mình vẫn có quyền xin tòa cho đi học lớp xóa ticket sau khi đã bị thua kiện, chiếu theo điều khoản luật California Rule of Court 4.104(c)(3): “ A defendant who is otherwise eligible for traffic violator school is not made ineligible by entering a plea other than guilty or by exercising his or her right to trial… (tạm dịch: Người đã có đủ tiêu chuẩn để học lớp xóa ticket thì không vì hành xử quyền ra tòa hoặc không nhận tội ngay mà bị mất tiêu chuẩn đó…)

Tuy nhiên, mình nên chờ tòa thông báo cho mình cái quyền được đi học trước đã rồi hãy khai “not guilty” và xin ra tòa. Đó là nói về những người có quyền đi học mà sợ bị mất cái quyền đó. Đối với những người không có quyền đi học thì vấn đề này không cần đặt ra.

Chống giấy phạt chưa hẳn đã là ra tòa. Mình có thể theo một đường dễ hơn. Xin nói về cái đường dễ hơn đó trước khi đề cập tới việc phải hiện diện trong phiên xử. Đó là xin khiếu nại bằng thư (trial by written declaration, TBWD).

Xin nhắc lại một lần nữa, người viết bài này là dân đen 100%, không phải chuyên gia luật pháp. Những điều nói ở đây là ý kiến tham khảo nơi những người dân phải đơn thân chống lại giấy phạt. Xin coi như những kinh nghiệm trao đổi bên tách trà ở ngoài vườn, sau khi vừa mới giúp nhau làm một công tác bảo trì nào đó cho chiếc xe, như thay nhớt hoặc thay nước coolant v.v.v. Quí bạn có thể tham khảo luật sư cho trường hợp riêng của mình.

Mục đích của việc xin khiếu nại bằng thư là để…. câu giờ! Nếu viên cảnh sát không thể đáp ứng được thì cái ticket đương nhiên bị hủy bỏ, và chúng ta… “bất chiến tự nhiên thành”. Vậy, để việc câu giờ thêm hiệu quả, chúng ta có thể xin tòa triển hạn cho chúng ta nhiều lần. Muốn xin triển hạn thì đến tòa, gặp người thư ký tại cửa sổ tiếp khách, trình giấy phạt và xin triển hạn ngày hầu tòa. Tòa án ở California chỉ cho triển hạn một lần. Khi không còn xin triển hạn được nữa, thì sẽ nộp đơn xin trình bày sư việc qua thư (TBWD).

1-     Đầu tiên thông báo với tòa rằng mình không có lỗi (not guilty plea) và xin được xét xử qua TBWD. Mình viết sẵn một lá thư để yêu cầu việc đó. Ngoại trừ những điều căn bản của một lá thư thông thường – như ngày tháng, tên người gửi và người nhận, địa chỉ, số ticket No…. – lá thư đại khái như sau:

“Trích yếu: xin cho phép gửi văn bản để trình bày sự kiện TBWD”

“Theo bộ luật về xe hơi, tôi xin phép được xét xử bằng lời khai qua văn bản. Xin quí tòa gửi cho tôi 2 lá đơn TR – 200 và TR 205, đồng thời cho biết số tiền thế chân tại ngoại (bail amount).”

Đại thể là như vậy. Tuy nhiên, nếu bạn nào muốn có mẫu thư viết sẵn bằng tiếng Anh, xin liên lạc. Phạm Đình sẽ rất vui lòng gửi bạn mẫu lá thư đó. Hoặc đơn giản hơn, bạn có thể bấm "chuột" vào đây để xem mẫu đơn tiếng Anh: Don Xin TR 200 va TR 205.pdf (6,3 kB)

2 – Đến tòa đưa tận tay cho thư ký hoặc gửi thư ít nhất 2 tuần lễ trước ngày ra tòa được ghi trong giấy phạt hoặc cái ngày đã được triển hạn. Nếu gửi qua bưu điện, xin nhớ gửi bằng thư Certified Mail, có hồi báo (Return Receipt), không cần gửi bảo đảm. Phí tổn chỉ dưới $10.

3 – Tòa sẽ gửi lại cho bạn đơn TR-200 và TR-205, cho biết số tiền bạn thế chân tại ngoại là bao nhiêu. Số tiền này sẽ tương đương số tiền phạt. Nếu sau này mình thắng kiện, tiền thế chân sẽ được hoàn lại. Nếu trực tiếp đến gặp thư ký tòa, đơn sẽ được trao ngay tận tay.

4 – Đơn TR-200 chỉ là những lời chỉ dẫn. Còn đơn TR-205, Request for Trial By Written Declaration mới thực là bản tường trình về sự kiện xảy ra, trong đó có phần “STATEMENT OF THE FACTS” (tường trình sự kiện) là quan trọng nhất. Nếu tự trong thâm tâm cảm thấy không mấy chắc ăn, mục đích chống giấy phạt chỉ để kéo dài thời gian, để cầu may, để giảm tiền phạt…. thì bạn không nên viết gì nhiều, chỉ cần đề một câu “I stand by my plea of not guilty” (tôi giữ lập trường đã khai là không có tội).

Nếu thực tâm tin rằng mình không có lỗi và có đủ chứng cớ, thì “Statement of the facts” là nơi để mình trình bày, đồng thời kèm thêm các bằng chứng như hình chụp hiện trường, lời khai của nhân chứng…

ĐỪNG nói gì về việc đi học lớp xóa ticket nếu bị xử thua kiện trong thư này. Bởi vì nếu thực sự thua kiện, mình vẫn có thể yêu cầu được đi học, như đã nói ở phần trên.

Nhớ gửi Đơn TR-205 này đi trước ngày hạn chót hầu tòa (appearance date) bằng thư Certified Mail với Return Receipt, hoặc đến tận tòa để trao tay cho thư ký.

Xin click vào đây để xem và in mẫu đơn TR-200 và TR-205 : 
TR 205.pdf (148,9 kB)
TR 200.pdf (26,1 kB)

4 –Tòa án nhận đơn, báo cho viên cảnh sát ghi giấy phạt biết về đơn kháng nghị của bạn. Nếu vì bất cứ lý do gì, ông/bà cớm không trả lời thư kháng nghị này, bạn đương nhiên thắng kiện. Đó không phải là điều ít khi xảy ra.

Trong thời hạn 90 ngày sau ngày hạn chót hầu tòa, bạn sẽ nhận được thư trả lời. Nếu là thư thông báo bãi bỏ vụ việc (dismissal), thì bạn đã hoàn toàn chiến thắng. Nếu đó là quyết định giảm bớt tiền phạt, bạn cũng chiến thắng phần nào. Tuy nhiên, nếu không hài lòng với quyết định đó, bạn có thể xin một phiên xử mới (trial de novo), cũng như trường hợp bị xử thua hoàn toàn.

Để xin một phiên xử mới, bạn phải điền đơn TR-220, có mẫu sẵn trên mạng, và gửi đi trong thời hạn 20 ngày sau khi nhận được quyết định của tòa. Đó là chuyện chúng ta sẽ bàn thêm trong bài lần sau.